Tổng cục dân số là cơ quan trực thuộc Bộ Y tế, có vị trí và chức năng năng rất quan trọng trong việc quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về dân số – kế hoạch hóa gia đình.  

Vị trí chức năng của Tổng cục dân số là gì

Tổng cục dân số- KHHGĐ là tổ chức trực thuộc Bộ Y tế, thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ Y tế quản lý nhà nước về DS-KHHGĐ, bao gồm các lĩnh vực:

• Quy mô dân số; cơ cấu dân số và chất lượng dân số
• Chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động dịch vụ công về nghiệp vụ về DS-KHHGĐ.

Nhiệm vụ và quyền hạn của Tổng cục dân số

Tổng cục dân số- KHHGĐ thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể sau đây theo sự phân cấp của Bộ Y tế:

• Xây dựng, trình Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành theo thẩm quyền hoặc để Bộ trưởng Bộ Y tế cơ quan nhà nước có thẩm quyền về:

+ Dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội

+ Dự án pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

+ Dự thảo nghị định, nghị quyết của Chính phủ

+ Dự thảo quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ

+ Dự thảo thông tư, quyết định, chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Y tế và các văn bản khác về dân số – kế hoạch hóa gia đình…

• Giúp Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ đạo, theo dõi, kiểm tra việc thực hiện văn bản quy phạm pháp luật; chiến lược; quy hoạch; kế hoạch, chương trình mục tiêu quốc gia, đề án, dự án về lĩnh vực dân số – kế hoạch hóa gia đình.
• Giúp quản lý biến động về dân số, đề xuất các giải pháp điều chỉnh mức sinh và tỷ lệ gia tăng dân số trên phạm vi cả nước
• Xây dựng dự báo dân số phục vụ kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội
• Quản lý về cơ cấu dân số theo giới tính và độ tuổi
• Quản lý chất lượng dân số để đáp ứng nhu cầu nguồn lực.
• Tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về dân số – KHHGĐ
• Hướng dẫn, tổ chức, kiểm tra các hoạt động truyền thông, vận động, giáo dục và tư vấn về các lĩnh vực dân số – KHHGĐ
• Cho phép thực hiện dịch vụ tư vấn đối với các cơ sở hành nghề dịch vụ tư vấn về dân số – KHHGĐ theo quy định của pháp luật và phân cấp, ủy quyền của Bộ trưởng Bộ Y tế…

Cơ cấu tổ chức của Tổng cục dân số

Hiện nay, Tổng cục Dân số – KHHGĐ có 11 đơn vị, trong đó có 7 đơn vị là các tổ chức giúp Tổng cục trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước như:

• Vụ Quy mô dân số và Kế hoạch hóa gia đỉnh
• Vụ Cơ cấu và Chất lượng dân số
• Vụ truyền thông – Giáo dục
• Vụ Kế hoạch – Tài chính
• Vụ Tổ chức cán bộ
• Vụ Pháp chế – Thanh tra
• Văn phòng.

Ngoài ra, Tổng cục dân số còn 4 đơn vị sự nghiệp gồm: 

• Trung tâm Đào tạo, bồi dưỡng
• Trung tâm Tư vấn và Cung ứng dịch vụ
• Trung tâm nghiên cứu, Thông tin và Dữ liệu
• Báo Gia đình và Xã hội.

Mỗi tổ chức, trung tâm của Tổng cục dân số có chức năng nhiệm vụ khác nhau. Tuy nhiên, các bộ phận cơ quan này có mối quan hệ mật thiết, cùng giúp Tổng cục dân số hoạt động và phát triển.